فولادهای الکتریکی گروه خاصی از گریدهای فولادی هستند که دارای خواص فرو مغناطیسی می باشند، امروزه از فولادهای الکتریکی در هسته ترانسفورماتور ها و ژنراتورها و موتورهای الکتریکی و نیز رله کوچک برقی استفاده می نمایند، فولادهای الکتریکی دارای افت هسته پایینی میباشند و عنصر اصلی در آنها سیلیسیم است که در عین اینکه این عنصر می تواند خواص الکترومغناطیسی فولاد را افزایش دهد اما باعث کاهش حد اشباح مغناطیسی فولاد نیز می گرددکه یک پدیده نامطلوب محسوب می گردد.افزایش سیلیسیم در فولادهای الکتریکی همچنین باعث کاهش انعطاف پذیری فولاد نیز می گردد و معمولا مقدار این عنصر در فولاد های الکتریکی در محدوده 3 درصد وزنی می باشد، ضخامت ورق های الکتریکی با میزان تلفات هسته ارتباط تنگاتنگی دارد و هر چه ضخامت این ورق ها کمتر باشد میزان تلفات هسته نیز کمتر خواهد بود ، معمولا ضخامت این ورق ها در محدوده 2/0 الی 6/0 میلیمتر است که از روی هم چیده شدن همین ورق های نازک در هسته ترانسفورماتور استفاده می گردد ، عامل دیگری که در کاهش تلفات هسته موثر است پوشش همین ورق ها ست که این امر در مراحل پایانی خط تولید در نورد سرد صورت می پذیرد در ضمن پوشش ورق ها می تواند به کاهش خوردگی نیز کمک نماید.
انواع ورق های الکتریکی:
این ورق ها به دو دسته فولاد های الکتریکی جهت دار Grain Oriented(GO) و غیر جهت دار Noun Oriented (NO) تقسیم می گردد ، فولادهای الکتریکی غیرجهت دار بیشترین مصرف را در موتورهای الکتریکی و ژنراتورها که در آنها جهت مغناطیسی در ورق الکتریکی چرخش می کند مورد استفاده قرار می گیرند.
اما فولاد های الکتریکی جهت دار عمدتا در هسته ترانسفورماتور که در آنها جهت مغناطیسی تک محوره است استفاده می شوند.
خصوصیات فولادهای الکتریکی :
عناصری که در فولادهای الکتریکی بسیار مهم می باشند به ترتیب عبارتند از سیلیسیم، آلومینیوم، مقدار کم کربن در حد سه هزارم درصد و مقدار مینیمم گوگرد در حد یک هزارم درصد ، فسفر در حد یک صدم درصد و منگنز در حد پانزده صدم درصد و بلحاط خواص مکانیکی تنش تسلیم در حد 300 مگا پاسکال، استحکام کششی در حد 450 مگا پاسکال و ازدیاد طول نسبی در حد سی درصد و سختی 60 راکول C
خواص مغناطیسی و الکتریکی برخی از گریدهای فولادهای الکتریکی در شرکت AK Steel
فرآیند تولید ورق های الکتریکی غیر جهت دار(NO) :
به طور کلی مراحل ساخت اینگونه فولادها به شرح ذیل است
در مرحله فولادسازی عناصری همچون Si ، Al ،Mn که موجب افزایش خواص مغناطیسی فولاد میگردد به مذاب فولاد افزوده می گردد و عناصری همچون کربن و گوگرد و اکسیژن و نیتروژن و بور و تیتانیوم که باعث اختلال رفتار مغناطیسی می گردد تا حد امکان کاهش می بیابند.
ضخامت این ورقها جهت کاهش جریان گردابی و نهایتا کاهش تلفات هسته بسیار کم و در حد 0.23 -0.35 میلیمتر می باشد، مشخصه اصلی اینگونه از ورق ها اندازه بزرگ دانه های آنهاست که در فرآیند تبلور بوجود می آیند بطوریکه اندازه دانه ها از ضخامت ورق ها بزرگ ترند.
اشکال فوق فرآیند تولید ورق های الکتریکی جهت دار و غیر جهت دار را بصورت شماتیک نشان می دهد.
بدون دیدگاه